İklim krizi nedeniyle gelecekte daha şiddetli türbülanslar mı yaşanacak?

İngiltere'nin başkenti Londra'dan Singapur'a giden uçağın şiddetli türbülansa girmesi sonucu dün bir yolcu hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı.

73 yaşındaki İngiliz vatandaşın kalp krizi sebebiyle hayatını kaybettiği düşünülürken, bu olay türbülansın nasıl meydana geldiğini ve ne kadar tehlikeli olup olmadığı sorularını beraberinde getirdi. Diğer yandan, İngiltere'de yapılan bir araştırmaya göre, iklim krizinin önümüzdeki yıllarda daha şiddetli türbülanslara yol açacağı ortaya çıktı.

ÖLÜM SON DERECE NADİR

Görsel: ShutterStock

Uluslararası tarifeli uçuşlarda doğrudan türbülanstan kaynaklanan ölümler son derece nadir yaşanıyor. Pilotlar genellikle çoğu türbülans türü hakkında önceden uyarı verebiliyor ve yolcuların kendilerini emniyete aldığından emin olabilir.

REKLAM

Daha küçük uçaklarda veya özel jetlerinde ise ciddi yaralanmalar veya ölümler daha sık görülüyor. ABD Ulusal Ulaştırma Güvenliği Kurulu, iç hat uçuşlarında on yılı aşkın bir süre içinde 100'den fazla yaralanma ve 10'u aşkın ölüm kaydetti; ancak ölümler çoğunlukla uçakların düşmesine neden olan türbülans oluştuğunda meydana geldi.

Daha büyük uçaklarda, türbülans özellikle kemerler takılmadığı takdirde etrafa savrulan eşyalar sebebiyle yaralanmalara yol açabiliyor. Bu taraz durumlarda mürettebat özellikle risk altındadır.

TÜRBÜLANS NEDİR VE BUNDAN NASIL KAÇINILABİLİR?

Görsel: ShutterStock

Genel olarak, türbülansların çoğu, yukarı ve aşağı yönlü rüzgarların olduğu bulutlarda meydana gelir.

Gök gürültülü fırtınalar, dağ sıraları veya belirli bulutların ortaya çıkması gibi bazı hava ve coğrafi koşullar türbülans olasılığına işaret ederken "açık hava" türbülansının tespit edilmesi çok daha zordur.

"Açık hava" türbülansı olarak türbülans türü bulutsuz meydana geldiğinden görülemez. Tespit edilmesi çok zor olduğu için çok daha sorunludur. Bu tür türbülanslarda uçaklar rotasından çıkabilir, veya hızlı bir şekilde irtifa kaybedebilir.

REKLAM

BBC'nin haberine göre, Aynı rotalarda kısa bir süre önce geçiş yapan diğer uçaklar da türbülans bildiriminde bulunabilir. Pilotlar bu alanlardan kaçınmaya çalışır ya da etkisini azaltmak için uçağı yavaşlatır.

Mürettebat ayrıca türbülansa nasıl müdahale edecekleri konusunda da eğitilmiştir.

İKLİM KRİZİ DAHA KÖTÜ MÜ ETKİLEYECEK?

Görsel: ShutterStock

2023 yılında İngiltere'deki Reading Üniversitesi'nde meteorologlar tarafından yapılan bir araştırma, iklim değişikliği nedeniyle gelecek yıllarda daha şiddetli türbülansların yaşanacağını sonucunu ortaya koydu. Araştırmacılar dünya ısındıkça şiddetli türbülansların artacağının altını çizdi.

Bilim insanları iklim krizinin bir sonucu olarak artan sıcaklıkların, transatlantik uçuşlarda yaşanan türbülansların dikkat çeken bir şekilde arttığını kaydetti.

Araştırma, iklim krizi sebebiyle gökyüzünün kırk yıl öncesine göre yüzde 55'e kadar daha inişli çıkışlı olduğunu ortaya çıkardı.

Karbondioksit emisyonlarından kaynaklanan daha sıcak hava, jet akışındaki hava akımlarını değiştirerek türbülansı şiddetlendiriyor.

Bilim insanları, dünyanın en yoğun uçuş rotalarından biri olan Kuzey Atlantik üzerindeki tipik bir noktada, şiddetli türbülansın 1979 ile 2020 yılları arasında yüzde 55 arttığını buldu.

Araştırmacılar, Kuzey Atlantik üzerinde bir noktada şiddetli açık hava türbülansının 1979'da 17,7 saat yaşanırken, 2020'de 27,4 saate çıktığını buldu.

Bölgedeki orta dereceli türbülans yüzde 37 artışla 70 saatten 96,1 saate, hafif türbülans ise yüzde 17 artışla 466,5'ten 546,8 saate çıktı.

Kuzey Atlantik türbülans sayısında en büyük artışı yaşarken, ABD, Avrupa, Orta Doğu ve Güney Atlantik üzerindeki diğer yoğun uçuş rotalarında da yaşanan türbülanslarda önemli bir artış görüldü.

*Haberin görseli iStock tarafından servis edilmiştir.